Lou Tresor dóu Felibrige - page 274

m
PROV.
Fan
toujcur benfaire.
Benfaire
vau
mai que
bèn-dire.
Argent fai
tout,
Benfaire passo
tout.
benfasènço,
bienfasèxco
(d.),
benfa-
sènci
(m.),
benfasenço
(l.J,
s.
î.
Bienfai¬
sance,
libéralité,
charité",
v.
beneficènei,
ca-
rita
;
habileté dans
un
art,
v.
gàubi.
Burèu de
benfasènço,
bureau
de
bienfai¬
sance.
R.
benfaire.
bexfasèxt,
biexfasext(L),
ènto,
ento
(it. benfacente,
lat.
benefaciens,
entis),
adj.
Bienfaisant,
ante,
v.
bcneft,
serviciable
;
qui
fait
bien
ce
qu'il fait,
habile
dans
son
art,
v.
engaubia.
Lou
sause
benfasènt èro
ta
bono maire.
A.. TA
VAN.
Man benesido
e
benfasènto.
J.
ROUMANILLE.
Li
benfasènti
vertu.
ID.
bexfatour,
benfatou et
bienfaitou
(l.),
biexfetou
(rouerg.),
(rom.
befaclior,
be-
faytor,
cat.
benfactor, bcnefaitor,
ora,
port.
bemfeitor,
esp.
bienhechor,
it.
benefattore,
lat.
benefactor),
s. m.
Bienfaiteur,
v.
ami.
S'aubourè
pèr remercia
e
embrassa
soun
benfa-
tour.
ARM.
PROUV.
bèn-fouxs,
s. m.
Bien-fonds, immeuble,
v.
terro.
R.
bèn,
founs.
Beng (g.)
pour
vèn (il vient)
;
benga,
v.
venga.
bengalo
(it.
esp.
Bengala),
s. m.
Le Ben¬
gale,
province indienne.
Fiò de
tìengalo,
feu de
Bengale
;
roso
de
Bengalo,
rose
de Bengale.
Bengam,
bengas,
bengats,
pour venguen,
vengués,
en
Gascogne,
v.
veni
;
benjençopowr
venjanço
;
bengiboul,
bengiéu,
v.
venjatiéu;
bengos (g.)
pour
vèngues,
v.
veni
;
bengoui,
ous, ouc,
oum,
outs,
oun,
pour
venguère,
ères, è, erian, erias, èron,
bengóussi,
óussis,
óussi, óussim, óussis, óussin,
pour
venguèsse,
esses,
èsse, essian, essias, èsson,
eh
Gascogne
et
Guienne-, bengu
pour
venguère, id.;
b'en-
gudo,
v.
vengudo
;
bengue,
v.
veni
;
benguèc
pour
vengué (il
vint),
en
Querci;
bénguen
pour
vèngon
(viennent), benguèn
pour
ven-
guèron
(ils vinrent),
benguerè
pour
vendrié
(il viendrait),
benguerè,
ras, ra, ram,
rats,
ran,
pour
vendrai,
ras,
ra, ren,
rés,
ran,
ben-
guèui, èuos,
èuo, éuom,
éuots,
èuon,
pour
veniéu, iés, ié, ian,
as,
ien,
en
Gascogne
et
Guienne
;
benhura,
benhurous,
v.
benura,
benurous
;
béni
(g.)
pour
vèni (je viens);
béni
(b.)
pour
vèndi
(je
vends)
;
beni,
v.
veni
;
beni,
contract. de benesi
;
benidè,
èro,
v.
ve-
nidou,
ouiro.
BEX1DO, BEXOU1TO
(cat.
lat.
benedicta),
s.
f.
Benoite,
geum
urbanum
(Lin.),
plante,
v.
erbo-de-sant-Benàni; bienheureuse,
sainte,
v.
bencsi.
R. benesido.
bexié,
n.
p.
Bénié,
nom
de
fam.
Iang.
R.
begno ?
Béniei,
ies, ie,
am,
ats,
ien,
subj.
bèarn.
du
v.
bene,
v.
vendre.
BEXIÉU,
BEXIOU,
BEXIÒU,
BEXIÒ
(for.),
BEGNÒs, MEXiòu, meniò, adv.
Bien
même,
môme,
aussi, bien plus, peut-être,
en
Dau-
pliiné
et
Forez,
v.
meme.
Benieu
mi, même
moi
;
beniéu be,
peut-
être bien. R. be
ou
bes, nièu.
ItEXIGNAMEX, BEXIGXOMEN
(1.), (roin.
cat.
benignament,
it.
esp.
port,
benignamente),
adv.
Bénignement,
v.
amistaclousamen.
Sourrisié
benignamen.
v.
LIEUTAUD.
R. bénin.
BEXIGXE(rom. Benigne, Bering,
lat.
Be-
nignus),
n.
d'h.
Bénigne,
nom
d'un
saint,
évêque du Puy.
benigneta,
bexigxetat
(1.), (cat. beni¬
gnitat, it. benignità),
s.
f.
Bénignité,
v.
bounta.
Noun
avié que
benignitat.
G.
ZERBIN.
R.
bénin.
BENFASÈNÇO
BEN-TENÈNT
Benim,
benimous,
v.
vérin,
verinous
;
bénin
pour
vèndon
(ils vendent)
en
Bèarn.
benin, igxo
(rom.
cat.
benigne,
esp.
it.
benigno,
lat.
benignus), adj.
Bénin, igne,
v.
bounias, amistadous
;
benêt,
v.
bedigas;
Bening,
nom
de
fam. provençal.
Es bénin
autant
qu'un agnèu.
•r.
GROS.
Sias
nous
dous, beniu
et
afable.
D.
SAGE.
Passioun
vivo
autant
que
benigno.
L.
ROUMIEUX.
Bénin,
v.
vérin
;
bénin,
pour
benesissènt,
en
Gascogne; beniogo,
v.
begnogo
;
beniôu(g.)
pour
venien
(ils venaient)
;
beni-sia-Diéu,
v.
tenesi.
BEXisoux,
BEXEissoux(a.),
(rom.
benei-
sio,
beneicio, benaicion,
angl.
bcnison),
s.
f.
Bénédiction,
v.
benedicioun
plus
usité.
Faire li
benisoun,
bénir
un
marché,
faire
un
petit
repas
après
une
affaire
conclue.
R.
beni.
Benisque
(1. g.)
pour
benesigué (qu'il
bé¬
nisse).
benisso,
s.
f.
Hotte,
en
bas
Limousin,
v.
brindo. R.
beno,
begno.
bexiste,
s.
m.
Vannier,
en
bas
Limousin,
v.
panieraire.
R. beno, begno.
bexit
(esp.
Benito),
n.
d'h. Benoit,
v.
Be-
nedit,
Benet,
Benezet.
Benitiè,
v.
benechié.
bexivai,
bexlivai
(rom.
ben
i vai,
bien
on
y va, par
opposition
à
Malivai;
b.
lat.
Bennivay uni),
n.
de
1.
Benivay (Drôme).
Oulivo
de
Benivai, variété
d'olive
de
fort
belle
espèce.
PROv.
Un
parèu
de Benivai,
Un
poulit em'
un
laid.
BENivÈx
(rom. Benivenc,
ben
i
ven,
faci¬
lement
on
y
vient,
par
opposition
à
Maliven),
n.
de
1.
Beniven, dans
la
Camargue.
Benja,
v.
venja.
benjamin
,
bexjemix
(a.),
benjamí
(1.),
bensemi(d.),(rom.
b lat. Benjamin,
Benya-
min,
cat.
Benjami,
hébr.
ben-jamin,
(ils
de
la
droite),
n.
d'h.
et
s. m.
Benjamin,
v.
Be-
nòni
;
enfant chéri, préféré,
v.
basile,
bèl-
uei, mignot.
Lou
rabin
Benjamin,
Benjamin,
célèbre
rabbin
qui
professa la médecine
à
Lunel,
au
moyen
âge.
Benje, benjenço,
benjiéu,
ibo,
v.
venje,
ven¬
janço, venjatiéu,
ivo;
benla,
v.
bela; benlè,
v.
bèu-liò.
bèx-lèu,
belèc
(bord.),
bien-lèu,
bet-
lèu,
batlèu
(g.),
baixeu
(b.),
adv.
Bientôt,
v.
tout-aro.
Bbn-lbu
partiren,
nous
partirons bientôt.
R.
bbn,
l'eu.
Benna,
v.
begno.
bennet, biexxet, viexxet
(lat. Bcne-
na
tus,
nom
d'homme
fréquent dans l'ancienne
Afrique
chrétienne),
n.
p.
Bennet,
Viennet,
noms
de fam.
Iang.
et
gasc.
R. bèn
nat
ou
bèn
net.
Benno,
beno,
v.
begno
;
bèno
pour
vène
(viens),
en
Gascogne
;
beno,
v. veno
;
beno-
bèl, benobèr,
v.
bénabèl
;
Benobre, Benou-
bren,
v.
Vezenobre,
Vezenoubren;
bènodi-
cioun,
v.
benedicioun;
benodis,
v.
venedis
;
benoille,
v.
panouio.
BENOMio,
s.
f. Jeune
fille
qui offre le pain
bénit,
dans les
églises du
diocèse
d'Embrun,
v.
beilesso,
prièuresso.
benòni,
xaxi(lat. Benoni,
hébr.
ben-oni,
fils de
ma
douleur),
11.
d'h.
Bénoni,
nom
que
Rachel donna
à
son
fils
Benjamin,
v.
Benja¬
min.
Erbo-de-sant-Benòni,
benoite, plante.
Rènou
(1.)
pour
vènon
(ils
viennent)
;
be-
nou,
v.
begnoun.
benouet
(faibe), loc.
prov.
Faire
faux
poids, frauder, tricher,
à
Marseille.
On
dit
en
Languedoc faire
Guiraud:
Benoit
et
Guiraud
sont
probablement
les
noms
de
deux
mar¬
chands
qui s'étaient
signalés dans
ce genre
de
délit.
Fai
benouet
d'un
quarteiroun.
V.
ÜELU.
Fagues
pas
benouet,
pas
de tricherie.
Benouet
se
dit aussi
burlesquement
pour
vase
de
nuit,
v.
qu
'eli.
R. Benet.
Benoui,
ous, 011c
ou
ou,
oum,
outs,
oun,
pour
vendeguère,
ères, è,
erian,
erias, èron,
en
Gascogne,
v.
vèndre; benouilo,
v.
benido.
bèx-oulèxt,
bon—oui.ext
(1.),
èxto,
exto
(rom.
benolent,
lat.
beneolens,entis),
adj.
Qui
sent
bon,
parfumé, ée,
v.
redoutent.
Toun
espiguet
es
ben-oulent.
F.
FESQUET.
R.
bèn, oie.
Benoun,
v.
begnoun.
bexoubiîit, bexoubit
(1.),
benebit
(b.),
benorbit
(rouerg.),
benabit,
benarr1t,
benarric
(1.
g.),
nourris
(bord.),
s. m.
Or¬
tolan,
oiseau,
v.
chinchourlo,
duei-duei-
begu,
ourtoulan,
pielo-blad;
torcol,
oiseau,
v.
fourniguié, tiro-lengo
;
mésange, à Ni-
mes,
v.
sarraiè
;
roitelet, dans
le
Gard,
v.
r'ei-petit;
un
bon
réjoui,
en
Béarn,
v.
galo-
bon-tèms.
Couneissès be lou
cascaiage
De la fenno
dau
benourit.
LAFARE—ALAIS.
Benarrits
e
becassos,
Ni
perdris
preso au
las,
N'an pas
la
car
tantgrasso
Coumo lou
couguiéulas.
D.
SAGE.
Lou friant benarric.
G.
D'ASTROS.
Calhos,
benarits,
ourtoulans.
J.
MICHEL.
R.
be, bèn,
nourrit.
Benóussi,
ousses, ousse,
óussem,
óussets,
óussen,
pour
vendeguèsse,
èsses,
èsse, essian,
essias, èsson,
en
Bèarn,
v.
vèndre.
BENÒvio
(lat. Veno'iia),
s.
f.
La
Bénovie,
affluent du Vidourle
(Gard).
bèx—parlaxt,
axto,
adj.
Qui parle bien,
v.
bèn-disènt,
emparaula. R.
bbn, parlant.
bexquÈ,
n.
de 1.
Benqué
(Ilautes-Pyré-
nées). R. benc.
bexquet,
n.
de 1.
Benquet
(Landes)
;
Ben-
quet,
Binquet;
nom
de
fam.
gasc.
R. benc.
Benqui,
v.
vinci.
BEXQumouN,
BEXOUii-Hou
(1.),
s. m.
Pe¬
tite
pointe> petit chicot,
v.
bequihoun.
Lou
roure
dins lou bos
pampejo
E
bourris
chasque
benquilioun.
I.
LÈBRE.
R. benc.
Bens
(g.)
pour
be
nous
(bien
nous)
;
bens
(g.)
pour
vènes
(tu
viens)
;
bens
(g.)
pour
vincis
(il vainc)
;
bensam
(vainquons),
en
Gas¬
cogne,
v.
vinci; bénsi
(je
vaincs), id.
v.
vinci;
bensilh,
v.
vencilh,
bexsipouxeto, bexsibrtuxeto,
benti—
pouneto,
BENTiBOUNETo
(Var),
s.
f.
Verge
d'or, plante,
v.
badafo, erbo-di-niero.
On
donne aussi
ce nom
au
senecio sarracenicus
(Lin.).
bexso,
n.
p.
Rense,
nom
de
fam.
mérid.
Bensut,
v.
vincu
;
bent,
v.
vènt; benta,
v.
venta ;
bentable,
v.
vendable
;
bentadè,
ben-
tadou,
v.
ventadou; bentado,
v.
ventado.
BENTAiou
(rom.
Bentaio, Bentayoo),
n.
de 1.
Bentayou
(Basses-Pyrénées).
Bentaire,
v.
ventaire
;
bental,
v.
ventau
;
bentalha, bentaira,
\.
venteja
;
bentalhou,
v.
ventaioun;
bentarinado,
v.
ventarinado
;
ben-
tas,
v.
ventas;
bènte,
v.
ventre;
benteja,
v.
venteja; bentello,
v.
ventello.
bèn-tenènt,
biex-tenent
(1.),
S. m.
Propriétaire
foncier,
cultivateur
propriétaire,
en
Castrais,
v.
meinagié.
R.
ben,
tenbnt.
Benteno,
v.
venteno
;
bento,
v.
vènto
;
bento,
v.
vèndo
;
bento-boulofos, bento-lofo,
v.
vènto-
boulofo
;
hentodou,
v.
ventadou
;
bentòrio,
v.
ventòrio; bentouer,
v.
ventau;
hentoula,
v.
ventoula; bentounet,
v.
ventoulet
;
bentouri-
nado,
v.
ventourinado;
bentous,
bentouso,
v.
ventous, ventouso;
bentrado, bentral,
ben-
tralhos, bentrat, bentresco, bentrièro, beutrut,
v.
ventrado,
ventraio,
ventresco,
ventriero,
1...,264,265,266,267,268,269,270,271,272,273 275,276,277,278,279,280,281,282,283,284,...2382
Powered by FlippingBook