Lou Tresor dóu Felibrige - page 616

608
COULOURO
COUMBARNAZAT
COULOURO
(rom. Colonies, Colunzes, b.
lat.
Colonicœ),
n.
de 1.
Coloures, près
Mar-
guerittes
(Gard),
v.
Coulongo.
COULOURUN, COULOURIS
(g.
(1.),,
(Cat.
CO-
iiorit,
esp.
port,
colorido, it. colorito),
s.
m.
Coloris,
v.
coulouracioun.
Lou coulourun amistadous
e
fin
de
l'escolo
prou-
vençalo.
arm.
prouv.
Au
respèt déu viéu coulouris
Qu'en jou
poumpousoment
paris.
g.
d'astros.
R. couloura.
Couloussado pour
coulassado.
COULOUSSAU,
COULOUSSAL
(1.),
ALO
(cat.
port,
colossal,
esp.
colosal, it. colossale),
adj. Colossal, aie,
v.
cambaru.
De
couloussàli
proupourcioun, des
pro¬
portions
colossales
;
de couloussàlis arcado,
des
arcades
colossales.
Voutarien
au
counsèu
de
metre
à la
giand salo
Toun
estatuo
en
gip
de
grandour couloussalo.
a. barthelemy.
La
glèiso
couloussalo
se
duerb.
t. aubanel.
R.
coulosse.
couloussen, Exco
(rom.
Collocen), adj.
et
s.
Colossien, ienne, de Colosses, ville
de
Phrygie.
Epistro de
sant Pau i
Couloussen, épî-
(re
de saint Paul
aux
Colossiens. R. coulosse.
coulo-vin, coule—bin
(bord.),
s. m.
En¬
tonnoir
pour
la
vendange,
en
Guienne,
v. em¬
but.
R.
coula, vin.
Coulp,
v.
coup ;
coulpo,
v.
côupo
;
coul-
pourta,
coulpourlaire,
v.
còu-pourta,
còu-
pourtaire
;
coulce,
v.
couce
;
coulseno,
v.
coul-
ceno;
coulso,
v.
courso;
coulubrino,
v. cou-
loubrino.
coulusiello
(lat. Columella),
n. p.
Co-
lumelle,
auteur
latin.
coulure
(rom.
coluri, it.
coluro,
lat.
co-
lurus),
s. m.
t.
d'aslronomie.
Colure.
coulur
o,
s.
{. Col de chemise, collet d'ha¬
bit,
toilette du
cou,
v.
coulet.
Lou
dimenclie mi fau
uno
bello
couluro.
l.
pélabon.
li. còu.
coum
(lat.
culmen,
pièce
de
bois),
s.
m.
Arbre creusé
pour
faire
passer
l'eau
sous
une
chaussée,
en
Guienne,
v.
couliero,
nau ;
pour
comme,
comment,
v. coume.
coum,
coun, cou
(rom.
com, con,
co,
lat.
cum,
avec), particule
inséparable qui
marque
assemblage, réunion,
accroissement,
comme
dans
:
coumpiaire,
coumpara,
coumbatre,
counteni, coudebitour.
Côuma,
v. cauma.
coumado,
s.
f.
Couverture
en
chaume,
v.
clujado.
La nevaiado
a
prefoundu
La
coumado
betelenenco.
s. lambert.
H.
coume,
coumo.
coumadou.
s. m.
Hangar,
en
Auvergne,
v.
envans,
sousto.
R.
coumado.
Coumairage, coumairatge,
v.
coumeirage.
COUMAIRE
,
COUM
Al
(g.)
,
COUNMAIRE
(rouerg.),
comare
(d.), (rom.
comaire,
co-
may,
cat.
it.
comare, esp.
port,
comadre, b.
lat.
commater),
s.
f.
Commère, celle
qui
a
tenu
un
enfant
sur
les
fonts,
v.
meirino
;
demoiselle d'honneur d'une
mariée,
v.
souto-
nòvio
;
intrigante,
femme
rusée,
v.
coumei-
reto
;
grande bouteille
de trois
litres
environ,
à
Avignon,
v.
papo-manòli
;
jouet
d'enfant,
joujou,
v.
jougaio.
Ma
coumaire,
ma
commère
; mon
amie,
ma
chère
;
fino
coumaire, fine
commère
;
Lei doues
Coumaire,
titre d'une
comédie
provençale de
J. Cailhol; faire
coumaire,
jouga
'i
coumaire,
jouer
à la
madame,
s'a¬
muser
au
ménage
;
fasen
coumaire,
jouons.
Diéu doun
bon-jour,
la coumaire
Janeto!
Voudrias
me
louga
Voste couble de cat?
récitatif
pop.
Coumaire,
coumeireto,
Ounte
es ana
voste
marit?
ronde
pop.
Qui
dourmira
dam
sa
coumaire,
Segoun
que
dits le sermounaire,
Sera
jutjat d'aspro senténcio,
Sel
filhol
nou
fa
penitencio.
p.
ducèdre.
prov.
Tout
se
fai
pèr
coumpaire
e
pèr coumaire.
Lis
ouro noun an
de coumaire.
R. coum,
maire.
Coumaireto,
v.
coumeireto.
coumand
(rom.
coman,
comanz, esp.
it.
comando),
s.
m.
Commandement, ordre, à
Nice,
v.
coumandamen,
gouv'er.
Mai
pouòdi
coumanda,
e
de menistre
afrous,
Ai
miéu
coumand
soumés,
seran
ai miéu
ginous.
j.
rancher.
Qu
si
véu
manteni
au
coumand,
fau
que
si
fasse
aima.
j.—b.
toselli.
A
Diéu
coumand,
je
vous
recommande
à
Dieu, formule
d'adieu
usitée
en
Forez. R.
cou¬
manda.
COUMANDA,
coUNMANDEJA(rouerg.), (rom.
cat.
comandar,
comanar,
esp.
comandar, it.
comandaré,
lat.
commendare),
v. a.
et
n.
Commander,
prescrire,
v.
ourdouna; domi¬
ner,
v.
mestreja
;
arrêter, fixer
le bout d'une
corde,
v.
arresta.
Coumanda
lou
resp'et, commander
le
res¬
pect
;
coumanda 'ni
souliè,
commander des
souliers
;
coumanda
'n
regimen,
commander
un
régiment
;
coumandariè
'no
armado, il
saurait
commander
à
une
armée
;
coumando,
t.
de
marine,
commande,
cri
de
l'équipage
pour
répondre
au
maître qu'on
est
prêt à
obéir
;
fai
ço
que
te
coumandon, fais
ce
qu'on
te
commande
;
coumandas
vòsti
varlet,
commandez à
vos
valets
;
vesin,
un
cop
de
man,
sènso
vous
coumanda,
voisin,
un
coup
de
main,
s'il
vous
plaît.
prov.
Quau
coumando fai la lèi.
Quau
coumando
pago.
Qu
dèu douna
Saup coumanda.
Pèr
saupre
coumanda fau avé
servi.
Diéu vòu
bèn i
pichoun,
mai li
grand
couman¬
don.
Cbasque
chin
coumando
sa co.
Vau
mai
un
h faire que
cènt
à coumanda.
Vau
mai
va
fa
Que
va
coumanda.
Coumanda,
coumandat
(1. g.),
ado,
part.
Com¬
mandé,
ée.
Avès
coumanda
quaucarèn
?
avez-vous
donné
un
ordre?
fèsto
coumandado,
fête d'o¬
bligation.
COUMANDAIRE,
ARELLO, AÏRIS,
AIRO
(rom.
comandaire,
cat.
comanador,
esp.
port.
comendador,
it.
commentatore),
s.
et
adj.
Celui,
celle
qui commande, ordonnateur, trice,
chef, commandeur,
v.
baile, capoulié,
mes¬
tre
;
celui
qui
donne
une
commande,
man¬
dant
;
Comendaire,
De
Commandaire,
noms
de
fam.
provençaux.
Coumandaire
dôu
Tèmple,
commandeur
de l'ordre du
Temple.
A vous,
bèu-paire,
à
vous
lou
dre de
coumandaire.
p.
félix.
Sàbi que
dei passien
sian
pas
lei
coumandaire.
l.
pélabon.
Le
«
grand
commandeur
»
de Malte
était
pilier
de
la
langue
de
Provence.
R.
cou¬
manda.
COUMANDAMEN,
COUMANDOMEN
(1.),
COU-
MENDAMENT
(
Zerbin
)
,
COUMONDOMEN
(rouerg.), (rom.
comandamen,
cat.
coman¬
dament, it.
comandamento),s.
m.
Comman¬
dement,
v.
gouv'er; exploit,
sommation
de
payer,
v.
còpi.
Li coumandamen de
Dieu
e
de
la
Glèiso,
les commandements de Dieu
et
de
l'Église,
v.
Armana
prouvençau
(1869)
;
garda
li
cou¬
mandamen,
observer
le
décalogue
;
fèsto
de
coumandamen, fête
d'obligation
;
a
'n
laid
coumandamen,
il
ne
sait
pas
commander.
Fai
vite
moun
coumandamen.
c.
broeys.
prov.
Quau
a
lou
coumandamen coumando.
R.
coumanda.
coumandant,
anto
(cat.
comandant,
it.
esp.
comandante),
s.
et
adj. Commandant,
chef de corps,
directrice
;
impérieux,
euse,
v.
auturous.
Nous
erian
fa li coumandant.
d.
cassan.
Si
cres
d'èstre
la coumandanto.
p.
ferrand.
R.
coumanda.
coumandariè,
coumandariò
(d.),
(rom.
comandaria,
commandaria,
b. lat.
com-
mendaria),
s.
f.
Commanderie,
v.
cou¬
mando.
La
glèiso
de
la
coumandariè
de
Sant-
Jan;
l'église
de
la
commanderie de
Saint-
Jean de
Malte,
à Aix.
R. coumandaire.
coumandatXri
(
rom.
comandatàri
,
commanditàri,
cat.
comandatari),
s.
m.
Commandataire,
celui qui possédait
un
béné¬
fice
en
commande
;
commanditaire,
v.
caba-
listo. R. coumando.
coumando,
coumondo
(rouerg.), (rom.
comanda,
comana,
cat.
comanda),
s.
f.
Commande,
chose
commandée
;
commandite,
sorte
de société commerciale usitée dans
les
villes
maritimes
de Provence
et
de
Languedoc
depuis
un
temps immémorial
;
ordre,
com¬
mandement,
v.
coumand
;
t.
de
marine,
bout
de
corde
servant
à
arrêter
ou
à
fixer
quelque
chose,
v.
ganseto
;
Lacommande
(Basses-Py¬
rénées),
ancienne
commanderie de
Malte,
nom
de
lieu.
Travai de
coumando,
ouvrage
de
com¬
mande
;
tèms
de coumando, temps à souhait
;
fedoun qu'entend
pas
la
coumando,
pou¬
lain
qui
n'entend
pas
le commandement.
R.
coumanda.
coumandour
(rom.
comandador,
coman-
dour
1404,
cat.
comanador,
b. lat.
com-
mendaior),
s.
m.
Commandeur,
v. couman¬
daire. R. coumanda.
coumarco
(rom. Comarca,
b. lat. Co¬
marca,
Comarcliia),
n.
de 1.
Comarque(Dor-
dogne).
Esp.
comarca,
territoire, banlieue,
fron¬
tière,
v.
Camargo.
cóumars
(rom. Colmars,
b. lat.
Colmar-
tium, Collis
Martius),
n.
de
1. Colmars
(Basses-Alpes).
cóumarsen,
enco,
s.
et
adj. Habitant
de
Colmars. R.
Côumars.
coumat
(rom.
comat, chevelu, lat.
coma-
tus),
n.
p.
Comat,
nom
de fam.
Iang.
R.
como.
coumba,
v. a.
Fouler
une
étoffe,
v.
para.
R. coumbo.
coumbado,
s.
f.
Rafale,
coup
de
vent,
en
Rouergue,
v.
rounflado.
R. coumbo.
couMBAiòus
(rom.
Combailloux,
Com-
baliolz,
b. lat. Castrum
de
Combalholis),
n.
de
1. Combaillaux
(Hérault).
R. coumbau.
coumbaire,
s. m.
Pareur, celui
qui
pare
les
étoffes,
v.
paraire. R.
coumba.
Combaisso
pour
co-baisso,
v.
co-lèvo.
coumbajargo
(rom. b.
lat.
Combajagua,
Commajacas, Comaiagas, Comaiacas),
n.
de 1.
Saint-Jean
de
Combajargues (Hérault,-
Gard).
Coumbal,
v.
coumbau.
coumbalas,
coumbalasso,
s.
Grande
combe, grande
gorge,
grand
ravin,
v.
vabre.
R. coumbau.
coumbalat,
n.
p.
Combalat,
nom
de
fam.
mérid. R. coumbau.
coumbaleja,
coumbarea
(a.),
v. n.
et
a.
Raviner, dans les Alpes.
R.
coumbau.
coumbalo,
s.
f.
Variété de
châtaigne,
con¬
nue en
Vivarais.
R.
coumbau,
coumbo.
cocmb a lou
no,
s.
f.
Variété
de
châtaigne,
connue
en
Limousin.
R.
coumbalo.
coumbaluSIÉ,
n.
p.
Combalusier,
nom
de
fam.
Iang. R.
Coumbaiòus.
Coumbar,
v.
coumbau
;
coumbarello,
v.
coumbello.
coumbarnazat,
n.
de
1.
Combarnazat
(Puy-de-Dôme).
1...,606,607,608,609,610,611,612,613,614,615 617,618,619,620,621,622,623,624,625,626,...2382
Powered by FlippingBook